Nghề 'môi giới tuyển dụng' qua Internet ở Foxconn Trung Quốc

Thứ hai, 25/3/2019, 00:00 (GMT+7)

Nhiều công nhân Foxconn giúp công ty tuyển dụng người mới bằng mạng xã hội, ứng dụng video... Để nhận tiền thưởng.

8h30 sáng, Trình Bân nhanh tay mở và chụp lại một mẩu tài liệu từ căng tin của nhà máy Foxconn. Sau khi chỉnh sửa đơn giản, gắn nhãn "Foxconn Cafeteria", anh đẩy video đầu tiên trong ngày của mình lên ứng dụng mạng xã hội.

Tiếp đó, anh mở nhóm chat trên QQ có tên "Foxconn Thâm Quyến - Long Hoa - Nhóm tuyển dụng 8" để gửi ảnh chụp màn hình video, đính kèm thông tin tuyển dụng của ngày hôm nay: "Tin vui đây! Tiếp tục tuyển dụng Foxconn Thành Đô! Độ tuổi 18-45, không phân biệt nam nữ, có làm thêm giờ, lương 6.000 tệ (khoảng 900 USD). Xin hãy nắm bắt cơ hội. Số lượng có hạn!".

Đây gần như là việc làm mỗi ngày của Trình Bân, dù trời mưa hay nắng. Nếu may mắn, anh sẽ thu hút được một vài thanh niên trẻ đăng ký vào làm công nhân nhà máy, từ đó kiếm được chút tiền thưởng do có công tuyển dụng từ công ty.

Trình Bân là một nhân viên kỳ cựu ở Foxconn, vào đây làm việc từ 2009. Khi đó cơn khủng hoảng tài chính mới quét qua và nhà máy là giấc mơ của nhiều người bởi nó mang lại mức lương ổn định.

"Khi đó chúng tôi được vào làm đã là may mắn, chứ đừng nói tới bất kỳ phần thưởng nào", anh chia sẻ. "Còn bây giờ, tình hình đã hoàn toàn đảo ngược".

Trên thực tế, việc gia nhập đội ngũ tuyển dụng online này với Trình Bân cũng là chuyện tình cờ. Ban đầu, khi làn sóng video ngắn bùng nổ, anh chỉ thích vào mạng để xem các video nhảy múa. Một hôm, anh quay lại một cảnh về buổi sáng ở nhà máy Foxconn và đăng lên trang cá nhân và bất ngờ được nhiều người ủng hộ. Từ đó, anh bắt đầu làm nhiều video hơn về mọi khía cạnh từ nơi làm việc, chỗ ăn sáng cho tới sinh hoạt của các nhân viên.

Số người hâm mộ tăng lên chóng mặt và rất nhiều trong số này hỏi anh làm sao để có thể được vào đây làm. Sau khi giới thiệu thành công một số công nhân và nhận được tiền thưởng từ công ty nhờ công môi giới, Trình Bân nhận thấy đây có thể là một cách mới để mình có thể kiếm tiền.

Một tài khoản tuyển dụng nhân viên cho Foxconn.

Tại Foxconn, mỗi nhân viên giới thiệu một người mới vào nhà máy có thể nhận số tiền thưởng từ 1.000 đến 3.000 nhân dân tệ (khoảng 150-450 USD) tùy vị trí tuyển dụng. Sự phát triển của các nền tảng video ngắn đã giúp những người như Trình Bân có thể tiếp cận hàng nghìn người trẻ và truyền thông điệp tuyển dụng tới họ. Có người thậm chí kiếm được cả triệu nhân dân tệ (khoảng 150.000 USD) mỗi năm nhờ công việc này.

Chủ tài khoản có tên "Foxconn Electronics Factory@***300.000" có nhiều người hâm mộ nhất. Người này tuyên bố đã giới thiệu thành công 1.200 người vào Foxconn làm việc. Số tiền thưởng người này nhận được tương ứng hơn một triệu nhân dân tệ.

Trình Bân luôn muốn biết "300.000" là ai, bởi đó là đối thủ cạnh tranh chính của mình. Tài khoản của Trình Bân có tên "Trụ sở Foxconn@Cán bộ tuyển dụng" cũng khá nổi bật, với 87.000 người theo dõi và các video của anh đã đạt hơn 23,94 triệu lượt xem.

Đang là mùa cao điểm về tuyển dụng nên Trình Bân gần như dành toàn bộ thời gian rỗi để trả lời các câu hỏi từ người tìm việc. Mỗi tối từ 9h30 tới 11h, anh sẽ tiến hành tư vấn tuyển dụng trông qua kênh phát sóng trực tiếp. Số lượng người tham khảo ý kiến của anh vào lúc cao điểm lên tới con số 200.

Tuy nhiên, để giới thiệu thành công một người vào làm việc không phải chuyện đơn giản. Trong quá trình này, Trình Bân cũng gặp phải khá nhiều rắc rối. Trước khi quyết định vào nhà máy, mọi người thường hỏi đủ loại thông tin chi tiết và quá trình có thể kéo dài tới nửa tháng. Anh luôn phải tự nhắc mình bình tĩnh và kiên nhẫn, bởi "khách hàng chính là tiền bạc".

Ngoài ra, quy định của Foxconn cũng ghi rõ chỉ trả tiền thưởng sau khi nhân viên mới vào làm được ba tháng mà không xảy ra vấn đề gì. Điều đó đồng nghĩa người giới thiệu phải luôn sát sao và có trách nhiệm giới thiệu, chia sẻ kinh nghiệm làm việc với người mới. Việc này khiến anh đôi khi cảm thấy mình giống như nhân viên dịch vụ khách hàng miễn phí cho Foxconn.

Bên cạnh đó, cạnh tranh trong lĩnh vực tuyển dụng online này đang ngày càng khốc liệt. Nhiều tài khoản tương tự của Trình Bân đã xuất hiện trên mạng, với lượng người theo dõi cao. Các tài khoản này không chỉ giống nhau về tên mà cả hình đại diện, nội dung các bức ảnh. Khi chứng kiến việc chủ tài khoản "300.000" có thể kiếm được nhiều tiền như thế nào, ngày càng có nhiều người lao vào con đường tuyển dụng qua các ứng dụng video ngắn.

Giống như Trình Bân, Trần Hải cũng là công nhân tại nhà máy Foxconn ở Thâm Quyến đã tham gia vào lĩnh vực tuyển dụng nhân công online. Mặc dù mới bắt đầu cuối năm 2018, tài khoản "Bách khoa toàn thư Foxconn" đã có gần 30.000 người theo dõi chỉ sau 4 tháng. Anh cũng nhận được rất nhiều lời đề nghị hướng dẫn các thủ tục vào Foxconn làm việc. Tuy nhiên, anh cũng sớm nhận ra các áp lực vô hình từ công việc này, cũng như sự cạnh tranh khốc liệt giữa các đồng nghiệp khác.

Các thủ tục cũng như kinh nghiệm phỏng vấn vào Foxconn khá nhiều và phức tạp, đôi khi bản thân anh cũng không nắm được hết. Ngoài ra, các ứng viên đôi khi rất khó tính, không kiên nhẫn có người sớm bỏ cuộc khi vào làm. Mỗi lần như vậy anh lại không nhận được tiền thưởng dù đã bỏ ra nhiều công sức.

Chưa hết, trên ứng dụng video, các "đồng nghiệp" đôi khi cũng vào bình luận và hỏi các nội dung ác ý, thậm chí phá hoạt một cách có chủ ý. Một số người thường vào kênh live- stream của người khác để tìm xem có ứng viên nào hứng thú với công việc để tìm cách lôi kéo. Do đó, những người như Trình Bân, Trần Hải phải tìm mọi cách để bảo vệ bản thân cũng như sớm phát hiện các 'đồng nghiệp" khác có ý tiếp cận khách hàng.

Bên trong nhà máy Foxconn. Ảnh: Visual China

Các số liệu thống kê vài năm gần đây cho thấy số lượng người trẻ, thanh niên đã tốt nghiệp đại học xin vào Foxconn làm việc ngày càng giảm. Điều này khiến việc tuyển dụng ngày càng khó khăn hơn. Cũng vì lý do này, các yêu cầu tuyền dụng cũng dần trở nên đơn giản.

Mười năm trước, khi Trình Bân ứng tuyển vào Foxconn, anh phải đáp ứng các chỉ số về chiều cao, cân nặng và nhiều phẩm chất khác. Tuổi tác cũng bị hạn chế. Chưa hết, nhân viên nam phải trả 1.300 tệ tiền phí vào cửa còn nhân viên nữ nộp 1.200 tệ. Mức lương mọi người nhận được khi đó mỗi tháng chỉ 470 tệ, khoảng 70 USD.

Còn hiện giờ, nhà máy đã hạ thấp chỉ tiêu, chỉ yêu cầu khỏe mạnh và độ tuổi từ 18 tới 45. Nhân viên mới còn được nhận 200 tệ tiền thưởng và nhiều phúc lợi khác trong mùa tuyển dụng cao điểm. Không những vậy, bản thân Foxconn cũng liên tục cải thiện môi trường làm việc. Theo báo cáo tài chính năm 2018, trong ba quý đầu tiên, công ty đã đầu tư gần 40 triệu USD để nâng cao mức sống của công nhân viên. Nhưng ngay cả như vậy, nó cũng rất khó có thể níu chân những nhân viên trẻ tuổi rời khỏi các nhà xưởng.

Trên thực tế, cả Trình Bân và Trần Hải đều đã lên kết hoạch rời khỏi Foxconn. Năm ngoái, nhà máy đã sa thải một lượng lớn nhân viên, nhiều người trong số này là bạn của Trình Bân đã rời đi. Anh cho biết một số người đã chuyển sang nhà máy điện tử khác, một số đi bán bảo hiểm, có người khởi nghiệp đầu tư bất động sản. Tất cả đều kiếm được nhiều tiền hơn khi làm việc tại nhà máy. Trình Bân đã làm việc tại đây hơn 10 năm, tích lũy được một số tiền khá lớn. Anh dự định nếu bị sa thải sẽ mở một nhà hàng hoặc tiếp tục làm nghề tuyển dụng online.

Còn Trần Hải, một chuyên gia về máy tính, đã sớm bước vào hàng ngũ kỹ thuật viên. So với mọi người, anh có mức lương cơ bản cao hơn và cơ hội làm thêm giờ. Nhưng vài năm trước, anh đã rời Foxconn sang một nơi có mức lương cao hơn. Tuy nhiên, do không chịu được áp lực ở nơi làm mới nên anh đã chọn trở về nhà máy. Một năm trước, Hải đã kết hôn và có một đứa con. Áp lực kinh tế buộc anh phải suy nghĩ tìm cách kiếm thêm thu nhập. Rút kinh nghiệm từ lần nhảy việc trước, Trần Hải cho biết anh sẽ tìm hiểu kỹ công việc ở nơi làm mới trước khi nộp đơn xin nghỉ.

"Không có tình yêu ở đây, chỉ có dây chuyền lắp ráp và nhà xưởng vô tận. Nếu bạn không có tiền, thì bạn chẳng là gì cả", Trần Hải chia sẻ trên một video ngắn đăng trên tài khoản tuyển dụng. Trong video này, anh nhìn chằm chằm vào màn hình và nói, một cách hết sức nghiêm túc chứ không phải những câu vui đùa như thường làm trước kia.

(theo Sina)